Đồ gá jig hay jig đồ gá là một thuật ngữ liên quan đến ngành gia công cơ khí chính xác. Đây là một trong những quy trình sản xuất các chi tiết yêu cầu có độ chính xác gần như tuyệt đối. Vậy đồ gá jig là gì? Các loại đồ gá và địa chỉ gia công đồ gá chính xác uy tín nhất hiện nay ở đâu?
Đồ gá là gì?
Đồ gá bao gồm một bộ phận định vị nhằm xác định vị trí chính xác của phôi, chúng bao gồm thiết bị kẹp, một bộ phận để cài đặt dụng cụ nhằm xác định vị trí tương đối của dụng cụ và phôi.
Chúng đảm bảo phôi trong quá trình gia công không bị di chuyển và còn được gọi là đồ gá kẹp chặt.
Đồ gá jig là tên gọi theo phiên âm từ vựng tiếng Anh là Jig và hiện nay mọi người thường gọi chung là đồ gá Jig.
Với mỗi doanh nghiệp sẽ có các yêu cầu thiết kế riêng, ứng dụng trong dây chuyền, nâng cao tự động hóa trong sản xuất. Đồ gá Jig là sản phẩm không thể thiếu trong gia công kim loại, chế tạo máy và kiểm tra sản phẩm.
Công dụng của đồ gá Jig?
- Cố định các chi tiết, giúp không dịch chuyển hay xe dịch sản phẩm, đảm bảo các vị trí giữa các phôi với nhau.
- Xác định vị trí và kiểm tra vị trí, kích thước,..
- Tạo các chuyển động để gia công những bề mặt phức tạp.
- Giảm thời gian sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm.
- Giảm công nhân trục tiếp trong quá trình sản xuất.
- Mang đến các sản phẩm có độ chính xác cao, gia công số lượng lớn.
Ưu điểm của đồ gá Jig:
- Xác định các vị trí của chi tiết gia công trên máy nhanh chóng và chính xác.
- Hướng dẫn các dụng cụ cắt trong khoét, khoan, doa,..
- Với nhiều thiết kế, kiểu dáng đáp ứng mọi nhu cầu doanh nghiệp.
- Nâng cao khả năng sản xuất các chi tiết khó, có độ phức tạp cao.
- Phát triển các công nghệ mới của máy công cụ.
- Giảm thiểu công nhân lao động, giảm chi phí đầu tư.
- Tăng chất lượng sản phẩm.
Cấu tạo của đồ gá Jig:
- Bộ phận kẹp chặt sản phẩm.
- Bộ phận định vị.
- Cơ cấu truyền lực.
- Cơ cấu quay và phân độ.
- Cơ cấu hướng dẫn.
- Thân và đế
Ý nghĩa đặc biệt của đồ gá
Trong quá trình đặt phôi trên máy công công cụ để gia công chi tiết cơ khí thì sẽ xảy ra hai trường hợp như sau:
Trường hợp 1:
Sử dụng dụng cụ đo kim loại như thước panme, thước đo kim loại để đo một bề mặt của phôi hoặc vẽ một đường trên bề mặt của phôi để việc căn chỉnh phôi ở vị trí chính xác nhất trên máy công cụ. Phôi lúc này sẽ được kẹp chặt để gia công gọi là gia công đồ gá kẹp chặt.
Trường hợp 2:
Phôi được lắp vào đồ gá để gia công, để xử lý bề mặt của phôi và các yêu cầu kỹ thuật đặc biệt đến một phần nhất định của phôi, hay còn gọi là định dạng kết cấu phôi. Có nhiều thiết bị khác nhau sử dụng để lắp đặt chính xác phôi lên máy công cụ, máy CNC và sau đó quá trình xử lý phôi bắt đầu.
Thiết bị để xác định và cài đặt vị trí chính xác nhất của phôi và dụng cụ cắt kẹp phôi còn được gọi là đồ gá máy công cụ hay đồ gá cơ khí.
Đồ gá với ý nghĩa là cố định phôi ở vị trí chính xác nhất định, giúp quá trình gia công cơ khí chính xác diễn ra thuận lợi nhất. Nếu như không có đồ gá Jig độ chính xác của gia công phôi không thể đảm bảo và ảnh hưởng đến năng suất gia công hoặc phôi gia công bị lỗi và không thể nào hoàn thiện được.
Các loại đồ gá
Đồ gá cơ khí thường đề cập đến những thiết bị kẹp phôi, thiết bị kẹp với nhiều dụng cụ các nhau đi kèm nên cũng được gọi là dụng cụ hỗ trợ hoặc dụng cụ phụ trợ. Các công cụ phụ trợ này bao gồm các phạm vị liên quan đến đồ gá cơ khí, đồ gá dụng cụ.
Và để phân loại đồ gá thì sẽ dựa theo phạm vi ứng dụng của đồ gá máy công cụ. Hiện nay đồ gá sẽ được chia thành nhiều loại, nhưng chính thức vẫn là dạng đồ gá thông thường, đồ gá kiểm tra, đồ gá lắp ráp… .
Đồ gá thông thường
Đồ gá thông thường có hai loại chính là đồ gá máy tiện và đồ gá phay. Chúng được gắn vào các máy công cụ phổ biến ví dụ như mâm cặp trên máy tiện, bàn quay máy phay…
Chúng đã được lập trình và cài đặt sẵn và có một mức độ linh hoạt nhất định để lắp đặt các phôi khác nhau. Và việc điều chỉnh các phôi ở trong một phạm vi hình dạng và kích thước nhất định mà không cần điều chỉnh đặc biệt.
Đồ gá thông thường chỉ sử dụng đối với những loại gia công phôi đơn giản và chúng không đáp ứng được nhiều nhu cầu xử lý khác nhau. Hiện nay nhu cầu thiết kế và sản xuất đặc biệt để đáp ứng nhu cầu sản xuất khá cao nên sẽ yêu cầu đến các loại đồ gá đặc biệt hơn.
Đồ gá kiểm tra
Là loại đồ gá nhằm mục đích kiểm tra lại độ chính xác cũng như chất lượng của sản phẩm. Quá trình kiểm tra sẽ xác định được sản phẩm có bị lỗi hay không, lỗi ở phần nào và mức độ lỗi là bao nhiêu…
Đồ gá kiểm tra sẽ đánh giá phôi sản phẩm có đạt yêu cầu hay không và mức độ phần trăm bao nhiêu thì có thể tiếp tục để gia công xử lý lại phôi. Và bao nhiêu phần trăm sẽ phải loại bỏ phôi và sử dụng phôi mới để gia công lại chi tiết sản phẩm.
Sai số trong gia công phôi có nhiều nguyên nhân là: Sai số chuẩn và sai số kẹp chặt khi đo, sai số khi điều chỉnh gá, sai số do đồ gá bị ăn mòn, hoặc sai số do nhiệt độ bị thay đổi….
Đồ gá kẹp
Là loại đồ gá với chức năng định vị và kẹp chặt, chúng thường được ứng dụng để gia công số lượng lớn các loại chi tiết. Loại gia công đồ gá jig này giúp tăng năng suất gia công cũng như hiệu quả gia công mà vẫn mang đến độ chính xác cao nhất.
Đồ gá (Jig) là thiết bị không thể thiếu trong quá trình gia công cơ khí. Đồ gá giúp cố định sản phẩm để lắp ráp, kiểm tra, hàn,.. sản phẩm. Ngoài ra, còn giúp xác định vị trí của bản phôi so với các dụng cụ cắt để giữ chặt và đảm bảo độ chính xác khi gia công. Khi gia công lắp ghép nhiều chi tiết với nhau, cần độ chính xác cao, sử dụng các loại đồ giá giúp tăng độ chính xác khi gia công.
Đồ gá là một phần quan trọng trong gia công cơ khí hiện nay và chúng cũng yêu cầu đến đội ngũ kỹ sư cũng như đội ngũ công nhân am hiểu và giỏi nghề. VNPMA là đơn vị chuyên gia công cơ khí chính xác, thiết kế đồ gá, gia công đồ gá jig có độ chính xác cao nhất hiện nay.
